Oeganda zit midden in de verkiezingsperiode. En dat is hier op straat echt niet te missen! In Nederland worden de campagnes meestal gevoerd door nette mensen in pak en verloopt alles redelijk rustig. Hier is dat bepaald anders. Al weken lang domineren de verkiezingen het straatbeeld. Alle straten hangen vol met posters en versieringen met favoriete kandidaten, mensen dragen T-shirts met kandidaten (volgens mij omdat ze ze gratis krijgen en niet om wie er op staat, maar dat weet ik niet helemaal zeker), overal op straat komen mensen samen om muziek te draaien en te dansen en worden grote auto’s of vrachtwagens opgetuigd met heel veel boxen (geluidsnormen bestaan hier niet) die vervolgens non stop rondjes door de steden rijden. President Museveni heeft zelfs een eigen ‘rap’ die op alle auto’s, bij feestjes op straat en in de clubs is platgedraaid (voor de video klik hier).

 

Naast alle campagnes op straat wordt ook de beveiliging op straat steeds strenger. Iedereen praat over de verkiezingen. En dan het liefst over gekke dingen of roddels over de kandidaten. Kortom, het levert een hoop pret op en de kranten staan vol met allemaal mooie verhalen. Hoe dichter we bij de verkiezingen komen hoe meer soldaten en politie er op straat te vinden is en overal waar je heen gaat (zelfs de supermarkt) word je gecontroleerd.

 

De verkiezingen worden hier niet zoals in Nederland in stukjes opgedeeld, maar er zijn een paar dagen ( allemaal ‘public holidays natuurlijk) gepland om te stemmen op van alles en nog wat. Afgelopen vrijdag de president, maandag de burgemeester van Kampala en nog een paar andere lokale functies en binnenkort volgen er nog wat dagen waarop onder andere de mayor voor andere steden gekozen kan worden.

 

De presidentsverkiezingen van afgelopen vrijdag waren spannend.  Ineens was het gebeurd met herrie op straat. De steden veranderden in een soort spooksteden met heelveel soldaten op straat om de boel rustig te houden.

 

Museveni en Besigye

De ‘presidentsverkiezing’ ging eigenlijk maar tussen twee mensen, de huidige president Yoweri Museveni en zijn grootste concurrent Kizza Besigye. Museveni is sinds 1986 president van Oeganda. Daarvoor voerde hij vijf jaar een guerrillaoorlog tegen het bewind van Milton Obote. In de tijd was Besigye zijn fysiotherapeut en nu dus zijn grootste concurrent. Natuurlijk gaan over deze twee ook de wildste verhalen rond. Zo schijnt de eerste zoon van de vrouw van Besigye de zoon van Museveni te zijn.

 

Eigenlijk was al voor de verkiezingen al duidelijk dat Museveni weer zou winnen. Volgens de peilingen in de kranten zou hij zeker 75% van de stemmen krijgen (moet ik er wel even bij vermelden dat hij eigenaar is van de kranten). En inderdaad; Museveni heeft gewonnen met bijna 68% van de stemmen tegenover 26% voor Besigye. De rest van de stemmen is verdeeld onder een groepje andere kandidaten waarvan de hoogst scorende nog geen 2% van de stemmen had.

 

Was het eerlijk?

En dan natuurlijk de vraag, heeft hij echt gewonnen? Oeganda is en blijft een Afrikaans land en daar heeft democratie toch een iets andere betekenis dan bij ons het Bij de vorige verkiezingen schijnt Besigye de winnaar te zijn geweest, maar heeft Museveni zich gewoon uitgeroepen tot president. Ook dit jaar is er waarschijnlijk wel gesjoemeld. Het lastige is dat dit soort berichten nooit helemaal goed via de media worden verspreid. Zowel radio, tv als kranten zijn praktisch allemaal in handen van de NRM (de partij van Museveni). En de sociale media zijn hier nog niet zo populair als nu in het Midden Oosten, de meeste mensen weten nog niet eens hoe een computer aan moet. Alles gaat dus via de geruchtenstroom en geruchten zijn er genoeg! Zo stonden veel mensen meerdere keren op de stemlijst, en konden zo meerdere keren hun  stem uitbrengen, schijnen de ballot boxen (stemboxen) al vol stemformulieren te hebben gezeten voordat er gestemd kon worden, waren andere  mensen (waaronder één van mijn huisgenoten) verdwenen van de lijst terwijl ze er een maand geleden nog wel op stonden, zijn er kiesdistricten waarmeer mensen gestemd hebben dan er geregistreerd stonden, noem het allemaal maar op. Ook omkoping was aan orde van de dag. De dagen voor de verkiezingen werd overal zeep en suiker uitgedeeld op voorwaarde dat mensen op een betaalde partij zouden stemmen. En natuurlijk werd er geld uitgedeeld bij de stembureaus als je een al ingevuld briefje meenam in plaats van een nog in te vullen stembiljet. Tja… dan is voor de meeste Oegandezen de keus snel gemaakt.

 

Toch is Museveni wel populair en had hij waarschijnlijk ook zonder al te veel fraude kunnen winnen. Naar onze maatstaven doet hij veel dingen fout. Maar vooral in de villages wordt massaal op hem gestemd. Zo heeft hij bijna alle belastingen voor de mensen in de villages kwijtgescholden (wel toevallig net voor de vorige verkiezingen) en (wat mensen voornamelijk belangrijk vinden) heeft hij in grote mate veiligheid gebracht in Oeganda. Voor het tijdperk Museveni is Oeganda heel lang in oorlog geweest en dat kunnen met name de oudere generaties zich nog heel goed herinneren. Sinds Museveni aan de macht is het (op het noorden van Oeganda na) veilig geweest in het land en dat is de mensen meer waard dan wat dan ook.

 

 

Rustig

Museveni is dus weer herkozen. Het weekend van de presidentsverkiezingen (op vrijdag waren verkiezingen en werden de eerste polls bekend gemaakt en op zondag is de winnaar officieel uitgeroepen) was erg rustig.

 

Zoals bij alle verkiezingen in Afrikaanse landen was het toch nog wel spannend. Je weet natuurlijk nooit wat er gaat gebeuren Als Museveni van de Oegandezen één compliment krijgt is het wel dat hij zijn leger zo goed onder controle heeft en dat was te merken. Besigye heeft nog wel geprobeerd wat mensen te mobiliseren en ‘Egyptische toestanden’ te creëren, zoals hij het zelf noemt, maar dit is niet echt gelukt. Elk klein opstootje werd meteen de kop in gedrukt en op zondagmiddag rond een uur of 4 (wat officieel 10 uur in de ochtend had moeten zijn) is Museveni uitgeroepen tot winnaar.

 

Toch is het nog niet helemaal gedaan met de verkiezingen. Afgelopen woensdag waren er nieuwe verkiezingen waaronder die van de mayor van Kampala. In Kampala heeft dit voor aardig wat relletjes gezorgd. Voor opening van de stembureaus zijn ballot boxen gevonden waar al stemmen in zaten voor de kandidaat mayor van de NRM. Uiteindelijk zijn de verkiezingen in Kampala afgelast en moet er een nieuwe dag voor worden gepland (wat natuurlijk wel weer lekker een vrije dag wordt). Ook in Jinja is wat trammalant geweest. Gisteren heeft iemand – die niet had gewonnen – zichzelf uitgeroepen tot LC (Local Counseler). Hij is opgepakt door de politie en vastgezet. De mayor van Jinja staat achter hem en is naar het politiebureau gegaan om te eisen dat hij werd vrijgelaten. Dit is uitgelopen tot een flinke rel in Jinja, maar zoals dat gaat hier stond het leger binnen een kwartier klaar met traangas en is alles inmiddels weer helemaal rustig.

 

Wel gaat het gerucht dat Besigye deze kant op komt (die ziet misschien zijn kans om toch wat te rellen) en volgende week op dezelfde dag als Nederland naar de stembus mag is de laatste verkiezingsdag. Helemaal afgelopen is het dus nog niet!

Schrijf comment

Naar fotoalbum (de foto’s heb ik niet allemaal zelf gemaakt. Je mag absoluut geen foto’s maken van soldaten of politie en aangezien die overal waren was het lastig foto’s te maken van alle gebeurtenissen. Sommige komen dus van de websites van de kranten)